Рэкецiры_7

Аркадзь ЖУРАЎЛЁЎ
РЭКЕЦІРЫ
Апавяданне
Частка 7

Увесь гэты час, што прайшоў пасля той сустрэчы з рэкецірамі, Андрэй думкамі быў там, на той вайне, яго не адпускала памяць аб сябрах, якія так і не дачакаліся светлага дня сустрэчы з роднымі, як і апошнія не абнялі сваіх абаронцаў – сыноў і ўнукаў, мужоў і зяцёў, бацькоў і братоў. Дык там жа столькі тых духаў і зброі! А тут, дома, на яго з Сашкам зямлі, нейкія вылюдкі рабуюць і здзекуюцца з людзей, сваіх жа матуль, вяскоўцаў. Жруць чужы хлеб і не падавяцца.

"Ну, і чаму замоўк камандзір? Дзе ты падзеўся? Чаму столькі часу не тэлефануеш?" -- гэтыя пытанні ставіў ён сам сабе, але адказу пакуль не знаходзіў. А так карцела хутчэй пірагі адпячы тым малойчыкам.

У нядзелю Андрэй з сям’ёй паехаў у райцэнтр тое-сёе унуку ды й жонцы якую-небудзь прыемную дробязь купіць і сабе які новы інструмент нагледзець. Апошнім часам з гэтае яго слабасці жонка ўжо не кпіць. Няма за што папракаць, калі ён сваімі рукамі такі дом адбудаваў. А ў тых, хто зараз на вёсцы застаўся, нават гнаявых вілак, як і сякеры не ў кожным двары пазычыш. Андрэй любіць працаваць добрым, няхай і не зусім танным, інструментам, але сваім.

Ля адной з палатак, калі Валянціна з Іванкам затрымалася ля дзіцячага адзення, Андрэй на свае вушы чуў горкі аповед старой, але жвавай яшчэ сухенькай бабулі пра няшчасце, што напаткала яе. Колькі дзён таму да яе завіталі трое маладых мужчын. Прадставіліся супрацоўнікамі музея і што збіраюць дакументы, рэчы, узнагароды ветэранаў для новай экспазіцыі. І забралі ўсе ўзнагароды нядаўна адышоўшага ў іншы свет яе мужа. Відаць, знаёмая прадавец супакойвала няўсцешную ўдаву, інтэлігентную, стрыманую, якая не саромелася слёз сваіх за ўкрадзеную дарагую памяць.

"Гэта тых малойцаў почырк", -- падумаў ён пра сябе, а ў бабулі ўсё ж спытаў:

-- Дык дзе гэта было і калі?

-- У дваццаці кіламетрах ад горада тыдзень таму, дзіцятка. У вёсцы шчэ ёсць і ветэраны, і ардэнаносцы.

У Андрэя раптам перасохла ў горле. Ён распытаў, як выглядзелі тыя "музейшчыкі", падзякаваў і, крыху адышоўшы воддаль, першым, у парушэнне дамоўленасці, набраў нумар камандзіра. Мілагучны жаночы голас у трубцы адказаў, што "абанент недаступны ці знаходзіцца па-за полем дзейнасці тэлефоннай сеткі". Гэта яшчэ больш ўстрывожыла Андрэя.

"Нешта ты задумаў, браце. Няйначай адзін вырашыў дзейнічаць? Не, Санёк не з тых, каб так паступіць, гэта ўжо калі па абставінах, а на ўсю аперацыю, не. Значыцца штосьці ў яго з’явілася," -- супакойваў як мог сябе.

У яго галаве то з’яўляліся, то знікалі ўсё свежыя і свежыя думкі, трывожыўся. А калі тыя яго вылічылі, бо пыталіся пра вайсковага сябра. Ён стараўся пазбавіцца тых недарэчных думак, гнаць іх прэч.

Раптам яго насцярожанасць парушыў тэлефонны званок. Ураз яго твар засяродзіўся. : хто б гэта быў?

-- Нарэшце, камандзір, я ж ў табе ніколі не памыляўся!

-- Андруха, праз паўгадзіны сустракаемся каля Азёрнай, гэта ў дваццаці кіламетрах ад горада. Заўважыш іх, без маёй каманды не ўступай. Будзь на сувязі.

-- Я цябе зразумеў! Да сувязі!

Працяг будзе

Рэкецiры_6

Аркадзь ЖУРАЎЛЁЎ
РЭКЕЦІРЫ
Апавяданне
Частка 6

Андрэй вытрымаў яшчэ два дні, а на трэці яго колеру спелай вішні "Аудзі" ўжо імчалася ў райцэнтр, дзе ён сустрэўся са сваім былым камандзірам афганскага ўзвода, з кім з’едзены не адзін пуд солі, маёрам запаса Аляксандрам Пацэем, ці проста камандзірам, які заўсёды "быў на вышыні людскасці і маральнасці", як любіў у мужчынскай кампаніі шчырых вяскоўцаў паўтараць Андрэй.

-- Я заўтра ж дам табе, стары, поўную інфармацыю па банкаўскіх "прадпрымальніках". Вадзіліся і раней за імі падобныя справы, ты ж ведаеш – служачыя, яны і ёсць служачыя.

-- Памятаеш, як у нас такіх вылюдкаў адразу пускалі ў расход? -- падагуліў тую кароткую размову Андрэй.

-- Не трэба крыві і ахвяр. Мы шчэ тых ірадаў перавыхаваем, вось толькі б не спазніцца. І без самадзейнасці, -- ты мяне зразумеў, Андруха?

-- Ну, канешне. Ты б бачыў якім я быў паслухмяным хлопчыкам, калі мне да сківіц падстаўлялі пісталет.

-- Вось і малайчына, што паслухмяным быў! А той пісталет, наколькі я ведаю, нясе разгадку да многіх крывавых разгадак. І "байцы" тыя мне ўжо вядомыя. Адзін – сынок былога старшыні калгаса, другі – дырэктарскі, трэці ў іх за памочніка.

-- Адкуль табе вядома?

-- Не забывайся, Андруха, я ўсё ж баявы камандзір, які не выходзіць на адпачынак, колькі б гадоў яму ні стукнула.

-- Я рады за цябе, камандзір! Па-сяброўску пахлопаў яго па плячы.

У гэты вечар, калі Андрэй працаваў у садзе, а сусед, у якога за плячыма было дзве пяцёркі гадкоў, біў у дварышчы сваю маці, якая апошнія гады таксама ўзялася за чарку, але на пенсію якой яны ўдвух жылі як не дзесяць год. Міхась, калгасны млынар, мужык Манькі, памёр год з дзсяць таму, а вось сынку іх адзінаму, вожычку, якога клікалі з-за кучаравай у маленстве, ды й пазней ужо, шавялюры, было, як кажуць, трын-трава. Каб стаць надзейным памочнікам маці ў хатніх справах, дык ён стаў абібокам, якога не толькі вытурылі з машыны "Хуткай дапамогі" ўчастковай бальніцы, а і пазней -- са школьных качагараў. Старая ляжала пасярод дварышча і кленчыла:

-- Валодзька, ня бі мяне, Валодзька!

-- Дзе грошы схавала, курва старая? Гавары, а то зацягну на магільнік.

-- Валодзька, сынок, ня бі, ой баліць усё…

Голас старой ўсё слабеў, а дзіравы чаравік, што быў на спрытных некалі ножках яе сына, якія не аднойчы туліла да сваіх вуснаў, ўсё біў і біў сваю адзіную матулю, дзеля якога яна, напэўна, не шкадавала анічога. У такія моманты Андрэй толькі паспяваў забавіць, адцягнуць увагу ўнучка, як некалі і свайго сына, каб тыя з маленства нават не чулі, не тое што бачылі таго дзікунства, а сам не мог стрымаць сябе і толькі жонка ўтрымлівала ад здзяйснення расправы, пераконвала яго, што нельга быць самаўпраўным суддзёй.

-- Яны заўтра ж будуць разам віно піць, а ты ў дурнях застанешся. Не будзеш ведаць куды вочы свае адвярнуць. Ты гэтага хочаш?

-- Ну ты ў мяне ААН! Ён здзекуецца з маці, а ты мірыш мяне заўсёды з гэтым вылюдкам! Міратворца! Ды такіх сыноў патрэбна знішчаць, як тых духаў, а ты мяне стрымліваеш. Не трэба ж быць такой раўнадушнай, -- ускіпаў Андрэй.

-- Я зусім не раўнадушная. А вось жывучы у вёсцы, даражэнькі, павінен ведаць і вясковыя законы. Ты бачыш, што ніхто не спяшаецца ратаваць. А чаму? Таму, што такіх гаротніц у вёсцы як не праз хату. Вунь што вытварае яшчэ адзін твой сусед! Ты ж ведаеш ужо колькі ў нашай вёсцы старых халасцякоў - абібокаў?

-- Ты лічыш, што яны павінны вось так беспакарана здзеквацца над сваімі матулямі? Ды іх што да аднаго сабраць і гной на фермах няхай чысцяць.

-- Яны шчэ адкажуць перад нябёсамі, - казала мудрая жонка. – А ў старасці кленчыць будуць за кожны свой звярынскі ўчынак.

-- Каб так тое было, ці паўтараліся б тыя ўчынкі? Ужо пайшлі па вёсках не толькі грошы, а і медалі адбіраюць. І ўсё ім сыходзіць.

-- А тое не чуў як пакутуе стары Косця, які шчэ кавалерам бацьку свайго пугаю дубасіў. – Рухацца зараз зусім не можа. Вось і дачакаўся божай ласкі на старасці. А памятаеш я табе пра Каратаяў расказвала? Ну, адзін з братоў, каторы з Уллянай, прыгажуняй мясцовай сябраваў? Як толькі перайшло тое сяброўства мяжу дазволенасці і дзяўчына зацяжарыла, пасадзіў яе ў човен пад выглядам клапатлівага кавалера, быццам бы пакатацца, а на самай справе тая і не здагадвалася, што ў апошні раз цешыцца роднымі краявідамі, бо акурат пасярод таго возера палюбоўнік у пацалунку накінуў на дзявочую шыю падрыхтаваны загадзя камень на вяроўцы і выкінуў за борт. Дык праз колькі год сам згубіў нагу, а сыну яго старэйшаму таксама наканавана было не чуць сваіх ног пад старасць. І ўнучок яго таксама расплачваецца за дзедавы грахі, з дня народзінаў без ножак: поўзае як той слімак па двары. Вось як! А ты кажаш лухта ўсё гэта. Не, мой даражэнькі! Ёсць, ох ёсць нябесныя сілы! І час расплаты для кожнага з нас рана ці позна абавязкова настане. Асабліва за такія вось грахі.

-- Я згодны. Але хочацца самому, здаецца, хутчэй дапамагчы знайсці той ключык для выхавання падобных тыпаў. Не ў пітомніку ж для прыматаў яны выхоўваліся! -- не супакойваўся Андрэй.

-- Прытармажвай у такіх выпадках, любы мой.

Працяг будзе

Рэкецiры_5

Master-X описал как манипулируют людьми, т.е. нами. Рекомендую прочесть.

Аркадзь ЖУРАЎЛЁЎ
РЭКЕЦІРЫ
Апавяданне
Частка 5

-- Не вучы вучоных! Ну, глядзі, дз-е-ед, калі схлусіў! Не паздаровіцца!

Той адняў дула ад шыі, на якой засталася вялікая белая пляма і рэзка стукнуў ім у плячо Андрэю.

Боль быў моцны, адна сарочка не магла засцерагчы яго, але ён вытрымаў, толькі сцяў сківіцы, набраўшы моцы і, як можна шчыра і лагодна, яшчэ раз паўтарыў ужо сказанае:

-- Я заўсёды адказваю за свае словы! Вы ж таксама мужчыны і павінны зразумець.

-- Добра. На першы раз паверым. Калі што, другім разам на тваім месцы будзе вунь той хлопчык.

-- Дарэчы кім ён табе даводзіцца?

-- Унук мой.

-- Колькі яму?

-- Шэсць.

-- Вось і цудоўна. Можа ён больш разгаворлівы за дзеда. Другім разам паглядзім, зараз няма часу.

А ўнучок яго працягваў збіраць і падносіць паленцы да лесвіцы, што была прыстаўлена да самай шуркі дроў.

"Хаця б не заўважыў гэтай жудаснай для яго карціны, хаця б не пады-шоў", - зараз адна толькі думка была ў Андрэя. Гэта не парушыць не толькі дзіцячае ўяўленне пра дзеда-героя, але і псіхіку малечы. Як той тэлевізійны выпадак да гэтага часу стаіць перад яго вачыма, калі падчас прагляду аднаго фільма герой нацэліўся прама ў экран, дзе сядзеў дзед яго, і калі раздаўся стрэл, унук, як ўтрапёны, падбягае да яго і глядзіць прама яму ў вочы, а потым як закрычыць: "Дзеда, ты жывы?" Ён думаў, што насамрэч мяне той герой кіношны ўкаюкаў і так перапужаўся, што калі цяпер ужывую ўбачыць маладых забойцаў?

-- Слова афіцэра!

-- Ну-ну, праверым тваё слова, афіцэ-эр, -- здзекліва працадзіў адзін з малойчыкаў.

Селі ў машыну, гэтак жа рэзка, як спыніліся, крануліся з месца, прабук-соўваючы калёсамі ў глыбокіх ямках і рагочучы, як звяры якія, панесліся ў суседнюю вёску шукаць старую Ўладзю.

-- Нехта ж ім данёс прозвішчы тых, хто атрымаў тыя выплаты? - не супакойваўся Андрэй, -- вяскоўцы не павінны, хаця, гледзячы ў каго і як пытацца ды шчэ за якую плату. А вось у райцэнтры, у банку, гэта няцяжка атрымаць за пяцьдзесят якіх долараў. Каму будуць лішнімі тыя грошы. Не мяшкі ж пераносіць. Хутчэй за ўсё, што тыя прадалі забароненую інфармацыю. Вяскоўцы на гэта не здольны: тыя сказаць могуць, і то не ўсе, калі па зайздрасці, а вось так падвесці свайго суседа, нізашто. У вёскі -- свае нормы і правілы, якія нікому не дадзена карэкціраваць, а тым больш парушаць. Тут свая філасофія, якая складвалася вякамі.

Працяг будзе

Рэкецiры_4

На сайте prozim.ru опубликовал рассказ "Студенты" на русскам языке.

Аркадзь ЖУРАЎЛЁЎ
РЭКЕЦІРЫ
Апавяданне
Частка 4

-- Дзе ж я яе бачыў! Ды й няведаю той старой. Яшчэ ў вёсцы з нямногімі знаёмы. Штодзень працую. Няма асабліва калі разглядаць хто і куды ідзе,-схлусіў Андрэй.

-- Гэта мы апошні раз у цябе пытаем: дзе і калі бачыў яе?

-- Не, я не бачыў яе! – упэўнена і як мог стрымліваў сябе, адказаў Андрэй.

Позірк яго не адрываўся ад няпрошаных гасцей, ён бачыў іх дарагія і блішчастыя чаравікі, чыстыя джынсы-варанкі і шырокія як ў аднаго рамянямі з металічнымі бляшкамі.Здаецца ў адно імгненне да аднаго злажыў бы. Шкада, рызыкаваць ёсць чым.

-- Падыдзі бліжэй! – сказаў той, у якога была цыгарэта.

Андрэй зрабіў колькі крокаў наперад.

-- Яшчэ бліжэй!

Цяпер Андрэй стаяў зусім блізка. Ён бачыў іх адзічэлыя вочы, іх, не па гадах, зморшчаныя твары. Такія за грошы ні перад чым не спыняцца. Патрэбна лагадней з імі, а тое чаго добрага яшчэ вытвараць з дзецьмі ці з ўнукамі. Мы, дык хай сабе, пажылі трохі на гэтым свеце. І не такое бачылі.

-- Дальбог, хлопцы, не бачыў. – Вось з дрыўмі ўжо каторы дзень займаюся, дагэтуль хату даводзіў да толку.

Тады наблізіўся да Андрэя другі дзяцюк і тыцнуў пісталетам пад бараду, ажно прыпадняў яго твар.Цела гаспадара напялася, галава адкінулася назад, Цяпер ён бачыў толькі іх напаўлысыя паголеныя галовы і чорны БМВ. Сліна падступіла пад горла, яму хацелася каўтнуць яе, але зрабіць гэта перашкаджала цёплае дула пісталета, якое толькі што было за поясам у гэтага бандыта.

Усе трое глядзелі яму ў твар, здзекліва пасміхаліся. Той, што прыставіў рулю пісталета, леваю рукою трымаўся за плот, а праваю ўсё падсоўваў і падсоўваў рулю, высока падымаючы галаву Андрэя.

"І чаму ніхто з вяскоўцаў не пройдзе.Як так дык увесь дзень сноўдаюцца па вёсцы без дай прычыны.Каб хаця адна жывая душа, ці майго Палкана хто спусціў, - у думках разважаў Андрэй. “А тое глядзі пальнуць сярод белага дня і ніхто не ўбачыць, нават Іванка і той не адразу зразумее. Добра, што ён не падыходзіць да мяне.З маленства прывучыў не падыходзіць у кампанію да старэйшых без іх запрашэння".

-- Хлопцы, не бачыў кажу тую старую год ці не пяць, калі не больш.

-- А вось бабуля з першай хаты, што у пачатку гэтай вёскі, злева, казала, што ішла тая Ўладзя гэтымі днямі і нават сядзела на тваёй вось гэтай лавачцы, - той паказаў на Андрэяву лаву, якую ён ўдала прыладзіў на ўмураваных каменнях-валунах.

-- Дык гэта Параска была з Мінчакоў. Даю слова. На ўласныя вочы бачыў, бо акурат гэтым часам выносіў карміць сабаку. Вясковыя кабеты гаманілі з ёю. Можна ў іх вам запытацца?

Працяг будзе