21.10.2008

luos_8

Лёс роднага слова

Частка 8. Заканчэнне.
Каб паглядзець жыццё, так бы мовіць,знутры я напрасіўся на час перапісу стаць перапісчыкам. І ведаеце што заўважыў? Літаральна кожная другая сям’я, якіх уласна ведаў, далёка не беларускіх каранёў, запісвалася, прычым з гордасцю беларусамі(?!). Вось як! А вывады вы, паважаны чытач, рабіце самі.

Іншая справа валодаць некалькімі мовамі.Гэта ўжо інтэлект чалавека. Давайце будзем памятаць пра гэта дзеля нашай будучыні. Бо веданне беларускай мовы спрыяе хутчэйшаму пашырэнню камунікатыўнай прасторы ў сэнсе разумення і валодання польскай, украінскай, балгарскай і іншых моваў. І змагарных высілкаў зусім не патрэбна.

Хацелася, каб артыкул атрымаў водгут студэнства, тых, хто ў хуткім часе будзе вызначаць лёс краіны, што роднае слова як ласка маці, каму свой “родны кут мілы” свеціць яскравай зоркай, хто любіць і шануе родную мову і Бацькаўшчыну. А таму на заключэнне дадам: тварыце ж любоў да мовы нашай! Няхай гэтае пачуццё будзе ў вас пастаянным, шчырым, светлым!

Усім жадаю дабра ў вашых сэрцах, святла ў вашых душах, абачлівасці ва ўсіх учынках! Няхай у згодзе з любым краем поўніцца нашае жыццё пад божым небам!

Памятайце: нельга адабраць мову, а душу пакінуць. Мова – душа чалавека.

Дзякуй за тое, што парачыталі.
Заўсёды ваш Аркадзь Жураўлёў.

10.10.2008

luos_7

Лёс роднага слова

Частка 7
Чалавеку нельга забараніць размаўляць і пісаць на той мове, на якой ён хоча.Іншая справа павінен быць закон, які рэгуляваў бы правільнае ўжыванне і напісанне слоў, каб не было рознага іх трактавання. Я зусім не за тое каб была сухая афіцыйная мова, бо як на такой мове напішаш мастацкі твор,а супраць неўжыванай.Бо наша моладзь зараз заблыталася настолькі, што і не ведае ці выслабаніцца з гэтай павуціны. Мяркую па сваім пляменніку Уладзіку, студэнту адной з ВНУ сталіцы.Ён такіх “слоўцай нахапаўся”, што і сам не можа патлумачыць іх значэння, кажа на “ціскатэцы” чуў, а не ў школе.

А ўзяць гісторыю Беларусі. Даведаўся з пасяджэння рабочай групы “Грамадства: прыклады ідэнтычнасці ў гісторыі і сучаснасці”, што праходзіў у рамках Х Мінскага форуму напрыканцы мінулага года многа ў якіх школах на рускай выкладаецца. Хаця менавіта ў школах гісторыя наша павінна выкладацца толькі на роднай мове для захавання нацыянальных асаблівасцей беларусаў.Занепакоенасць сітуацыяй мая ў тым, што ад жонкі, філолага з больш як трыццацігадовым стажам штогод чую яе раздражнёнасць новымі, адарванымі ад жыцця і творчага працэсу праграмамі. І ў тым, што для першакурснікаў ВНУ Беларусі пачалі ўводзіць спецкурс (сорамна сказаць!) беларускай мовы. Вось і дэклараванае двухмоўе, калі па ўсёй рэспубліцы застаюцца рэдкія выспачкі беларускасці – па адной калі школцы, альбо гімназіі на горад.Як, напрыклад, у Маладзечне 1-ая школа імя Янкі Купалы (хаця выкладанне не ўсіх прадметаў вядзецца на роднай мове) і асобныя класы дзесятай. А беларускія дзеці павінны выхоўвацца па-беларуску, каб найлепшым чынам рэалізаваць у гэтым жыцці свій чалавечы патэнцыял.

А можа гэта і ёсць тая талерантнасць, пра якую часта ўзгадваюць з экрана тэлевізара? Тое унутранае напаўненне беларускага чалавека,што сілкуе яго думкі і пачуцці, ягоную волю, альбо дакладней, бязвольнасць. А як жа наша будучыня? І дзе чэрпаць духоўнасць майму народу? Адкажу: - У гісторыі сваёй Бацькаўшчыны, у каранях сваіх продкаў, у мове сваёй. Каб на стале у беларуса быў бохан хлеба і кніга. Калі быць шчырым да канца, то і на чыста рускай у нас мала хто гавораць: акцэнт выдае з вушамі. Сёння наша мова перамешана. Сустракаецца лексіка рускай, польскай, украінскай, нямецкай, татарскай. Гісторыя розных падзей накладвае свой адбітак на гаворку людзей. Аднак мы ў розных варунках павінны імкнуцца да сваіх вытокаў, да спадчыны, спасцігаць, вывучаць і пашыраць сваю мову, а не адракацца, што з’яўляецца ганебным сорамам. Бо мова нашая самая сакавітая і спеўная з усіх славянскіх моваў. Яе мелодыя назаўсёды застаецца ў сэрцы кожнага, хто беларус у душы, а не толькі па адной анкеце “нацыянальнасць” і месцы пражывання. Каго па праву можна назваць – беларускі народ. Тут хацеў бы нагадаць перапіс насельніцтва 1999 года.

Аркадзь Жураўлёў
Працягбудзе