31.07.2012

РЭЦЭПТ ЗДАРОЎЯ

Першапачатковая назва гэтага твора гучала так "Асцярожна, доктар!" Чаму выношу на ваш суд пад новай назваю – здагадаецеся, калі дачытаеце да апошняга радка. Поспехаў!

РЭЦЭПТ ЗДАРОЎЯ

Гумарыстычнае апавяданне

Нагодай для гэтага апавядання сталi мае нядаўнiя наведваннi медыцынскiх устаноў. Прыхварэў чалавек, з кiм не бывае. З гэтых нялёгкiх для маёй сям’i вiзiтаў зрабiў адну выснову: здароўе патрэбна аберагаць, каб нi ў каго не выклiкала падазронасцi на нашую непаўнацэннасць як псiханеўралагiчную так i скурна-венерычную, нягледзячы на вялiкiя сувязi i пасаду. Крыўдна, што кожны раз мяне падвяргалi жорсткаму рэнтгенаўскаму абпраменьванню, лезлi ў пячонкi iмпартнымi катэтарамi, зондамi – усёй той дакладнай, але замежнай апаратурай. З якой мэтай? А мэта адна : пасеяць у пацыента нявер’е ў здаровыя сiлы свайго арганiзму i тым самым падарваць яго iмунiтэт знутры…

Чаго каштуе толькi адзiн медыцынскi фартэль? Колькi разоў цiхiм даверлiвым голасам праciлi мяне «дыхайце», затым рэзка скамандвалi «не дыхаць»! На што яны разлiчвалi? Вiдаць на тое, што я, як добрасумленны чалавек насамрэч перастану дыхаць? А цяпер усяго на адну хвiлiнку ўявiце, што можа здарыцца, калi такая каманда будзе пададзена ў час усеагульнай дыспансерызацыi?

гумарысты-дактары

Калі б мы, трое гумарыстаў - Міхась Сліва (ён жа – Кавалёў), Мікола Шабовіч і Ваш пакорны слуга, адразу перасталі б дыхаць што было б? Вось іменна! Паўсюдна была б адна думка, адна праўда, адна фарба, але жыццё нашае пакуль аспрэчвае гэтае.

Чытайце далей.

У вынiку такога абследвання супраць мяне было сфабрыкавана цэлае медыцынскае заключэнне, дзе мне прыпiсвалiся такiя хваробы, якiя я, як сапраўдны патрыет сваёй Айчыны, з абурэннем адхiляю. Адкуль у прыкладнага беларускага сем’янiна , якi нi разочку не быў за мяжой, можа з’явiцца хвароба з лацiнскаю назваю? Гэта ўжо не iнакш як намер зганьбiць добрую гiсторыю маёй хваробы i кiнуць цень падазронасцi на заслужаныя органы маiх унутраных спраў: органы дыхання, руху, стрававання i самы галоўны орган – мыслення.

А на якiх такiх падставах мне прад’ явiлi абвiнавачваннi ў «парушэннi абмену рэчываў, атэрасклерозе, радыкулiце»? Аказваецца, на падставе ўсё тых жа аналiзаў, тых дзвюх бутэлечак, што лабарантка бабуля Дуся, забiрала праз акенца i няйначай пераблытала. Яшчэ ей, лабарантцы, дапамаглi i паказаннi няведама кiм наладжаных прыбораў. А хто, таварышы, даў iм права меркаваць аб стане нашага здароўя па нейкiх там аналiзах, а не па вытворчых паказчыках? Няўжо колер, празрыстасць i асадак у выглядзе шматкоў змогуць сказаць пра чалавека больш, чым працоўны калектыў?

Адказ тут просты: таму што нашаму сучаснiку, перадавiку сельскагаспадарчай i прамысловай вытворчасцi яны заўсёды робяць свае iн’екцыi ў самае зневажальнае для беларуса месца. I колькi б яны не казалi, што менавiта там быццам знаходзяцца самыя мяккiя тканкi, я глыбока перакананы, што гэта не клопат аб знiжэннi нашых балявых пачуццяў, а спланаваная акцыя, скiраваная на падрыў нашай самапавагi i чалавечай годнасцi. Чалавек са спушчанымi порткамi не можа адчуваць сябе асобай i займаць пры гэтым адказную пасаду.

Мне могуць запярэчыць, што гэта ўсё прыклады абуральныя, адзінкавыя. Прызнаюся шчыра, што я таксама быў той жа думкi. Быў! Пакуль у чэргах да ўрачоў не зрабiў выснову (улiчваючы сваю i ўсiх родзiчаў да сёмага калена) меркаванняў амбулаторнага хворага. Са старонак гэтых дзiвосных па сваей цынiчнасцi дакументаў на мяне пазiраў скажоны выгляд беларуса: блiзарукi, кульгавы, з запаленчымi гландамi i мачавым пухіром, спрэс набiтым камянямi, як мяшок сяўкой бульбаю.

Асабiста я расцэньваю гэта як мiну запаволенага дзеяння. Калi гэтыя матэрыялы трапяць туды, дзе пазiраюць на нас як на нарыў у цэнтры Еўропы, гэта, з аднаго боку страцiць прэстыж нашай аховы здароўя ў вачах прагрэсiўных хворых ўсяго свету, а з другога боку – тыя ж «сябры» пранiкнуцца ўпэўненасцю ў тым, што такога чалавека нiчога не каштуе збiць з ног пляўком сярэдняй сiлы.

Медыцынскi дыягназ павiнен усяляць у нашага пацыента аптымiзм, а не садзейнiчаць маральнай разбэшчанасцi хворага, адрываючы яго ад рашэння надзённых задач, стаячых перад усiм арганiзмам. Злачынна запiсваць у гiсторыю хваробы такiя абуральныя фармулiроўкi, як « язва дванаццацiперснай кiшкi”, «склероз ныркi”, «катаракта» альбо «рэактыўны артрыт»...

Наколькi аптымiстычней гучаў бы, напрыклад, такi дыягназ: «Нягледзячы на асобныя злаякасныя змяненнi ў падстраўнiкававай залозе, шэраг кровазлiццяў у другасныя аддзелы галаўнога мозгу i некаторы неiстотны агульны паралiч, арганiзм у цэлым працуе паспяхова, з задачамi стрававання спраўляецца, i гатовы выканаць любы загад цэнтральнай нервовай сiстэмы».

Такое медыцынскае заключэнне здольна нават асуджанага падняць на ногi. А калi шчэ дапоўнiць яго граматай «За ўзорнае ўтрыманне арганiзма», то любы хворы з радасцю кiнецца насустрач новым працоўным здзяйсненням нават з рэанiмацыйнага аддзялення. А ў шлюб як было б лёгка ўступаць: якiя будучыя цешча або цесць, свякроўка або свёкар ганьбавалi маладой здаровай кандыдатурай для свайго дзiцяцi?!

Дык наперад, паважаныя, да маральнай i фiзiчнай чысцiнi нашых арганiзмаў!

Ваш Аркадзь Жураўлёў

E-mail:zhuravlev@tut.by
http://zhuravlev.at.tut.by

07.07.2012

130-годдзю з дня нараджэння класіка беларускай літаратуры Янкі Купалы

130-годдзю з дня нараджэння класіка беларускай літаратуры Янкі Купалы

Няхай прарасце новым зярняткам

Свіснуўшы на развітанне, зялёным гусенем пацягнулася ў накірунку на сталіцу электрычка. Ззаду засталіся раскалёныя суседнія малыя і большыя гарады са сваімі чэргамі за марозівам ды квасам, перапоўненым грамадскім транспартам, змучаным гарачынёй народам і, у першую чаргу, дзецьмі. На сярэдзіне гэтага шляху як не палова народу са Смаргоні, Вілейкі, Маладзечна ды іншых выходзіць.

Вязынка. Крочу ў гэтым натоўпе і я. Іду да калыскі народнага песняра, да Янкі Купалы. Іду тымі сцежкамі, якімі хадзіў і народны паэт. Раптам праваруч ад сябе чую:

- Мамка, а Янка Купала – самы-самы вялікі паэт Беларусі? – уголас звяртаецца пяці-шасцігаддовы жэўжык да сваёй матулі.

- Так. Самы вялікі. А ты адкуль ведаеш?

- Чытаў у календары, што ў дзеда на кніжнай паліцы стаіць.

- Малайчына! А што яшчэ ты памятаеш пра Янку Купалу?

- Ён любіў свой народ і родную мову, якой навучыўся ад сваёй маці.

- Правільна. І мы таксама, як і твае дзядуля з бабуляю, павінны шанаваць беларускую мову, сваю гісторыю.

- Канешне, мамка!

- А яшчэ, памятаеш з таго ж календара:


“Магутнае слова, ты роднае слова!

Са мной ты на яве і сьне,

Душу мне затрэсла пагудкаю новай,

Ты песень наўчыла мяне.”

- Памятаю. Мне бабуля чытала зімою, калі яшчэ ў садок хадзіў.

Гэта выпадкова падслуханая гутарка кранула маю душу і ўзрадавала адначасова. Прыгледзеўся пільней ўслед адыходзячым жанчыне і хлопчыку яе і ў гэтай сям’і распазнаў гараджан, якія сталі носьбітамі беларускасці. І гэтая сям’я не настаўніка, альбо бібліятэкара ці якога іншага інтэлегента, а звычайная рабочая. Прозвішча, на жаль, як не стараўся, не прыпомніў. Ды гэта не галоўнае. Падумаў: якая паважлівасць да роднага слова, дзе гармонія і сіла, энергетычнае поле нацыі. Гэтага цудатворнага згустку энергіі вялікага беларускага народа.

Раптам пайшоў доўгачаканы дождж. Ён доіцца з неба і дагаджае траве, дрэвам, усёй зямлі. Ён дагаджае таму зярнятку, што сёння кінута ў пухкую зямельку і прарасце новым зярняткам на радзіме Янкі Купалы, змагара за новую квітнеючую Беларусь. Памятайма пра тое, што ўсе шляхі прыводзяць нас не да Рыма, а да родных вербаў і бяроз, дзе наша крыніца – родная, мілагучная і задушэўная мова, якой мы служым і будзем служыць як першааснове выхаду ў агульналюдскае, таму, што ад любасці, ад мудрай пашаны да свайго карэння па-сапраўднаму выходзяць у свет.

Хай жа як мага больш шчодра прарастае новых зярнятак, каб закаласілася нашае поле буйным коласам нацыянальнай годнасці і беларскасці!

Ваш Аркадзь ЖУРАЎЛЁЎ

Чытайце, але і дасылайце свае лісты на адрас
E-mail:zhuravlev@tut.by